نقدی بر پیام رسان های داخلی

بسمه تعالی

درود خدمت تمام دوستان و همراهان همیشگی سورس دی ال.

این روز ها متاسفانه یا خوشبختانه بحث پیام رسان ها واقعا بی ثبات شده و دلیل این بی ثباتی هم تلاش دولت برای جا انداختن پیام رسان های داخلی است و این تنها بخشی از یه برنامه بزرگتره و میخواد با جایگزین کردن پیام رسان های داخلی و شبکه های ایرانی دولتی به جای پیام رسان های خارجی , کنترل هر چه بیشتری داشته باشه به اقشار و طبقه های مختلف (ابتدا ایرانی و سپس در سطح منطقه ای) با این توجیه که :

1- پیگیری های قاونی در پیام رسان های خارجی تغریبا غیر ممکنه.

2- هدر رفت سرمایه ها در نتجیه استفاده از پیام رسان های خارجی.

خوب قطعا این توجیهات تا حدودی درسته ولی خوب صد در صد دلایل زیادی هست در پشت پرده که به صورت ناگهانی تمایلات استفاده از پیام رسان های داخلی رو شدید کرده !

در این پست قصد توهین و افرا و اتهام زنی به هیچ شخص حقیقی و حقوقی رو نداریم - پیشاپیش از سو تفاهم های احتمالی به وجود اومده احتمالی  معذرت میخواییم !

-----  برای مشاهده ادامه پست به ادامه مطلب مراجعه نمایید  ----- 

 یک زمان بود که دنیای وب محدود بود , بیشتر محدود به وبلاگ ها و سایت ها - همه وب باز های قدیمی سایت وردپرس یا بلاگفا و میهن بلاگ و بلاگ اسکای رو میشناسن !
وبلاگ نویسی علاوه بر اینکه یه هنره اون زمان رایج ترین شکل انتشار اخبار , اندیشه ها , دلنوشته ها , یاداشت ها و ایده های نو بود اما طولی نکشید که شبکه های اجتماعی نظیر فیسبوک و توییتر ظهور کردند , قبل از فیسبوک هم شبکه هایی بودند اما اون موقع این دو  بسیار فراگیر شدند و همه تازه واردان وب یک فیسبوک میساختند حتی یادمه کافی نت ها هم در مغازشون بنر زده بودند " ساخت اکانت فیسبوک 5 هزار تومن " !!

تفاوت شبکه های اجتماعی با سایت ها و وبلاگ ها این بود که این شبکه های به کاربران یک مینی بلاگ با امکانات گسترده ای برای دیده شدن و دیدن میداد اما این شبکات که روز به روز هم آپدیت میشدند و تغییر میکردند گرفتار مشکلاتی نظیر افراد غیر حرفه ای وب که چیزی از وب درک نکرده بودند و صرفا برای تفریح و دیده شدن به این شبکه های میومدند و این بود شروع یک فرآیند به نام " شاخ مجازی" (البته شبکه اجتماعی توییتر بیشتر از این قایده مستثنی شد چون کمتر شناخته شده بود و ایده های جالبی از جمله #ترند کردن داشت).

اما این شبکه ها هم علاوه برا مزایای بی شمار برای منافع دولت ها دردسر ساز بودند , دلایل متعددی برای این دردسر وجود داشت از جمله :

1- دسترسی آسان دولت های خارجی و سرویس های اطلاعاتی آن ها به افراد جوامع و اشخاص مطرح.

2- سو استفاده و عدم داشتن جنبه استفاده از فضای باز و راحت و بی فیلتر این شبکه ها

3- عدم صلاحیت مدیران و موسسان این شبکه ها و ارتباط اون ها با رژیم اسراییل.

4- دادن یک خط فکری و کنترل فکر یک کشور توسط این شبکه ها مثلا مد کردن یک چالش.

دلایل دیگر به علاوه ناآرامی ها و اغتشاشات انتخابات سال 88 باعث فیلتر شدن این شبکه ها شد و این سرآغاز عادی شدن فیلترینگ بود. اولین بار بود تغریبا که یه شبکه اجتماعی مثل فیسبوک و توییتر با این عظمت و کاربران فراوان فیلتر میشد.

اما روی دیگر سکه شروع کار پیام رسان ها و فعالیتشون بود از جمله برنامه معروف و محبوب تلگرام.

تلگرام تبدیل شد به یک رسانه تمام عیار با سیاست هایی فوق العاده پیچیده که مثل بمب بین ایرانی ها ترکید و اقشاری از جامعه ایرانی رو به دنیای وب کشوند که سابقا فعالیت در وب نداشتند برای مثال ریش سفید ها  و بزرگتر های فامیل . سپس رسانه های نقد گرا و قلم محور این محیط رو کاملا آرام و آزاد حس کردند و فعالیت خودشون رو در این پیام رسان شروع کردند.شبکه های تلوزیون داخلی و رادیو و کل تشکیلات صدا سیما این جا میتونست به راحتی با مردم در ارتباط باشه و بیشتر مخاطب جذب کنه پس اون هم وارد این فضا شد. رسانه های فارسی زبان خارجی هم به همین شکل چرا که تلگرام جایی بود که بدون فیلتر میتونستند فعالیت کنند.

افراد سرشناس سیاسی و حکومتی - مدارس - خانواده ها و همه و همه وارد این محیط بزرگ و قدرتمند شدند و اغلب در قالب کانال - گروه یا ربات فعالیت کردند.

تلگرام حتی برای سودجویان و کلاهبرداران هم محل خوبی برای کسب در آمد بود !

برای افراد معروف و سلبریتی ها هم کاملا مناسب بود.

هر روز و هر روز این فرآیند از همه جوانب و همه طرف فراگیر تر میشد و این جا بود که یکی از سیاست های زیرکانه تلگرام به مزاج برخی دولت ها خوش اومد و این سیاست زیرکانه چیزی نبود به جز "اطلاعات فروشی پنهان" که به صورت زیر بود که اتفاقا در اون زمان بنده یه مقاله نوشتم در همین سایت و مفصل در این باره توضیح داده شد :

فرضیه اول ) تلگرام برنامه ایمنی است

فرضیه دوم ) تلگرام اطلاعات افراد را محفوض نگاه داشته و به هیچ شخص حقیقی و حقوقی نمیدهد (بر فرض که این هم دست !)

اما -> تلگرام تعهدی ندارد نسبت به برنامه هایی که تحت تلگرام اند. برنامه هایی نظیر : تلگراف - موبوگرم - تلگرام پلاس و ... و این به این معنیه که :

تلگرام برخی از امکانات رو محدود میکنه و به برنامه اصلی اضافه نمیکنه تا برنامه های تحت تلگرام این قابلیت ها رو قرار بدند. قابلیت هایی نظیر دسته بندی مخاطب ها - حالت روح - تم های زیبا و ...

و همانطور که میدونید تلگرام یک برنامه Open Source است و میشه بی نهایت برنامه با کد هاش ایجاد کرد.

ولی وقتی امکانات تلگرام های غیر رسمی نظیر موبوگرام از تلگرام رسمی بالاتر باشه خوب طبیعتا کاربران از غیر رسمی استفاده میکنندو این سرآغاز دسترسی به اطلاعات کاربرانه. به همین سادگی.

اما پس از چندی روابط پنهانی آقای پایول دورف (مدیر شرکت تلگرام) با رژیم اسراییل رو میشه و طی این ماجرا کم کم گمانه زنی ها و شک ها نسبت به دادن اطلاعات تلگرام به اسراییل بیشتر میشه و به دلیل روابط خوب پایول دورف با اسراییل این احتمالات بیشتر و بیشتر میشه.

اینجاست که دولت ایران برنامه ای رو پی ریزی میکند که همه چیز کاربران ایرانی را از جمله اطلاعات و مواردی که کاربران آپلود میکنند و ... نزد خود نگه داشته باشه.

برنامه ای که "پیام رسان های داخلی" رو چاره کار معرفی میکنه. و محوریت اصلی روی پیام رسان بومی "سروش" قرار میگیره.

سروش یک پیام رسان جدید نیست. اگر اشتباه نکنم این برنامه چندی پس از تلگرام منتشر شد و شروع به کار کرد و یک روز فکرش رو نمیکرد که صبح تا شب تبلیغ بشه.

داستان از این جا شروع میشه که کانال رهبری اعلام میکنه که دیگه فعالیتی تو تلگرام نخواهد داشت و از این پس فعالیت ها رو تو سروش پی میگیره. بعد هم همین موضوع برای کانال ریاست جمهوری اتفاق میوفته.

سپس تمام نهاد های دولتی از جمله صدا و سیما و غیره از تلگرام خداحافظی میکنند و به سروش سلام میدن.

سرور های داخلی تلگرام غیر فعال میشند و سرعت برنامه بخصوص آپلود ها بشدت پایین میاد. ماجرا این جا تموم نمیشه و تلگرام به قطعی های مختلف رو به رو میشه و نهایتا فیلتر میشه. سپس شرکت تلگرام یه ضرر سنگین رو متحمل میشه و بیشتر کاربرانش که ایرانی بودند رو عموما میبازه !

پیام رسان های داخلی ما رو از منت های آقای پایول و اینکه ایشون فکر میکرده داره لطف میکنه خلاص میکنه.

اینجا بود که با وجود همه مزایای پیام رسان های بومی از جمله : اینترنت رایگان برنامه برای دو اپراتور بزرگ تلفن همراه و امکانات جدیدتر مثلا لایک کردن پست های کانال و تعامل های دوطرفه . امنیت تا حدودی قابل قبول همه چیز رفت زیر یک کنترل کننده بزرگ.رسانه هایی که سابقا در تلگرام میتوانستند به راحتی فعالیت کنند , نقد کننده و جامعه دوستی رو رواج بدن با مشکل رو به رو شدند.

شبکه های فارسی زبان ماهواره ای که قبلا حضورشون تو تلگرام یه امر عادی بود اینجا دیگه جایی ندارند و این یعنی یه پیروزی بزرگ برای صدا و سیما.

کانال هنرمندان خودساخته یا بهتره بگیم خودباخته دیگه فعالیتی نخواهند داشت. حتی کاردرست ها هم نمیتوانند دیگه فعالیتی داشته باشند.

در کل به قول یکی از دوستان : "سروش به جای دو تیک که تیک اول نماد ارسال موفقیت آمیز پیام و تیک دوم نماد خوانده شدن پیام توسط طرف مقابل است , سه تیک میخورد که تیک سوم تیک نامریی است و دیدنش نیاز دارد به چشم بصیرت.

در کل بنده راجب استفاده کردن و یا نکردن از کدوم پیام رسان نظری ندارم و این بستگی به شما داره که از کدوم استفاده کنید اما اینجا فرصت رو غنیمت میشمارم و از مسولیین محترم و زحمت کش کشورمون تقاضا دارم که فیلترینگ نلگرام رو حذف کنند تا خودمون حق انتخاب داشته باشیم. با تشکر

عباس دمرچیلو  13-2-97